Washington, D.C. — Ngày 21 Tháng 01 Năm 2025, chính quyền Trump hôm thứ Ba đã chính thức mở rộng chính sách “trục xuất nhanh” trên toàn quốc, áp dụng một chính sách nhập cư mang tên “expedited removal” vốn trước đây chỉ giới hạn tại các khu vực gần biên giới Hoa Kỳ. Chính sách trục xuất nhanh cho phép các quan chức nhập cư Hoa Kỳ trục xuất những người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ thông qua một quy trình đơn giản, không cần thông qua hệ thống tòa án nhập cư vốn đã quá tải. Những người bị xác định thuộc diện trục xuất nhanh, nếu không yêu cầu tị nạn hoặc không chứng minh được họ có cơ sở hợp pháp để xin tị nạn, sẽ bị trục xuất ngay lập tức mà không có cơ hội trình bày trước thẩm phán nhập cư.
Trước thay đổi này, các quan chức liên bang chỉ được phép áp dụng chính sách trục xuất nhanh đối với những người nhập cư không có giấy tờ bị bắt trong phạm vi 100 dặm từ biên giới quốc tế và đã ở Hoa Kỳ dưới hai tuần. Tuy nhiên, kể từ 6 giờ tối (giờ miền Đông) ngày thứ Ba, chính sách này sẽ áp dụng cho bất kỳ người nhập cư không có giấy tờ nào trên toàn quốc, trừ khi họ chứng minh được đã ở Hoa Kỳ hơn hai năm. Bộ An ninh Nội địa đã khôi phục chính sách này từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, vốn đã bị chính quyền Biden hủy bỏ. Trong chưa đầy 48 giờ kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã thực hiện một loạt hành động mạnh mẽ, nhiều trong số đó được xem là chưa từng có, để triển khai chiến dịch siết chặt chính sách nhập cư.

Ông Trump đã đóng cửa hệ thống tị nạn của Hoa Kỳ bằng cách sử dụng các quyền lực đặc biệt của tổng thống; tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để điều thêm quân đến biên giới phía Nam; đóng băng các chương trình tiếp nhận người tị nạn; và chỉ đạo các cơ quan liên bang từ chối quyền công dân cho con cái của những người nhập cư bất hợp pháp hoặc đang sống tại Hoa Kỳ theo thị thực tạm thời. Quyết định này đã lập tức dẫn đến các vụ kiện từ các bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo và các nhóm ủng hộ nhập cư.
Ngoài ra, ông Trump đã đặt nền móng cho các kế hoạch trục xuất quy mô lớn, chỉ đạo các quan chức liên bang mở rộng cơ sở giam giữ nhập cư và cho phép lực lượng thực thi pháp luật địa phương bắt giữ những người nhập cư không có giấy tờ. Chính quyền ông cũng đã hủy bỏ các hướng dẫn từ thời Biden, vốn ngăn cản việc bắt giữ tại các “địa điểm nhạy cảm” như trường học và nhà thờ. Tại các thành phố do Đảng Dân chủ lãnh đạo, nơi áp dụng chính sách “thành phố trú ẩn” nhằm hạn chế hợp tác với cơ quan nhập cư liên bang, chính quyền địa phương đang chuẩn bị đối phó với sự gia tăng các chiến dịch liên bang nhắm vào người nhập cư không có giấy tờ trong cộng đồng của họ.

Quan chức chính quyền Trump cho biết, dù những người có tiền án hình sự sẽ được ưu tiên bắt giữ, nhưng những người nhập cư không có giấy tờ với hồ sơ sạch cũng sẽ nằm trong diện bị giam giữ — một sự thay đổi lớn so với chính sách của chính quyền Biden. Chính sách mới này đang gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận. Những người ủng hộ lập luận rằng việc mở rộng trục xuất nhanh sẽ giúp giảm gánh nặng cho hệ thống tòa án nhập cư, tăng cường an ninh biên giới và răn đe những người có ý định nhập cư trái phép. Họ cho rằng Hoa Kỳ cần phải thực hiện các biện pháp quyết liệt hơn để bảo vệ chủ quyền quốc gia và an ninh công cộng.
Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ trích rằng chính sách này sẽ làm gia tăng tình trạng phân biệt đối xử và có thể dẫn đến việc trục xuất nhầm người. Họ cũng lo ngại rằng việc siết chặt các chính sách nhập cư sẽ gây tổn hại đến danh tiếng nhân đạo của Hoa Kỳ và làm xói mòn lòng tin của các cộng đồng nhập cư đối với chính quyền. Trong bối cảnh này, các thách thức pháp lý đối với chính sách của ông Trump có khả năng gia tăng, đặc biệt là từ các nhóm bảo vệ quyền lợi nhập cư và các bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo. Tuy nhiên, chính quyền Trump dường như đã chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những tranh cãi và thách thức này, cam kết theo đuổi một cách tiếp cận cứng rắn đối với vấn đề nhập cư trong nhiệm kỳ mới.
Phạm Bạch Nhật: Việt Sóng TV