Một nghiên cứu gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về các chất PFAS—còn được gọi là “hóa chất vĩnh cửu”—và mối nguy hiểm chết người tiềm tàng của chúng. Những hợp chất bền bỉ này, được sử dụng rộng rãi trong sản xuất và các sản phẩm tiêu dùng, đã được phát hiện trong gần một nửa nguồn nước tại Hoa Kỳ, đặt ra mối lo ngại nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng.
PFAS là các hóa chất tổng hợp được đánh giá cao nhờ độ bền và khả năng chống nước, dầu, và nhiệt. Chúng thường xuất hiện trong các sản phẩm như chảo chống dính, quần áo chống thấm nước, bọt chữa cháy, và thậm chí cả bao bì thực phẩm. Tuy nhiên, sự bền bỉ của chúng cũng đi kèm với hậu quả: các hóa chất này khó phân hủy trong môi trường, dẫn đến sự ô nhiễm lan rộng trong đất, không khí và nước.
Nghiên cứu được công bố bởi các nhà khoa học môi trường đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc lâu dài với PFAS có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Các hóa chất này có khả năng tích tụ trong cơ thể con người theo thời gian, gây tổn hại cho hệ miễn dịch, làm rối loạn chức năng nội tiết và tăng nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư gan, thận và tinh hoàn.
“Ô nhiễm PFAS không chỉ là một vấn đề môi trường—đây là một cuộc khủng hoảng sức khỏe nghiêm trọng,” một nhà nghiên cứu hàng đầu nhận định.
Xả thải công nghiệp, xử lý chất thải không đúng cách, và dòng chảy từ các sản phẩm chứa PFAS là những nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm nguồn nước. Các cộng đồng gần các cơ sở sản xuất hoặc căn cứ quân sự sử dụng bọt chữa cháy đặc biệt dễ bị ảnh hưởng.
Mặc dù việc giải quyết ô nhiễm PFAS trên quy mô lớn cần có sự thay đổi chính sách và cải thiện cơ sở hạ tầng, bạn có thể thực hiện các bước sau để giảm thiểu rủi ro:
- Sử dụng bộ lọc nước chất lượng cao
Chọn các loại bộ lọc được thiết kế đặc biệt để loại bỏ PFAS, chẳng hạn như hệ thống thẩm thấu ngược hoặc các bộ lọc được chứng nhận giảm thiểu hóa chất. - Tránh các sản phẩm chứa PFAS
Sử dụng các sản phẩm thay thế cho chảo chống dính, vải chống bẩn, và bao bì thực phẩm nhanh có thể chứa PFAS. - Cập nhật thông tin
Kiểm tra các báo cáo chất lượng nước tại địa phương để hiểu rõ mức độ PFAS trong khu vực của bạn và ủng hộ các quy định nghiêm ngặt hơn về chất lượng nước.
Nỗ lực đối phó với ô nhiễm PFAS đang được đẩy mạnh. Một số bang tại Hoa Kỳ đã áp dụng các giới hạn nghiêm ngặt hơn về mức PFAS trong nước uống, và các nhà nghiên cứu đang khám phá các phương pháp sáng tạo để phân hủy những hóa chất này. Tuy nhiên, hành động ở cấp liên bang vẫn là yếu tố then chốt để giải quyết vấn đề quy mô lớn.
Khi mối liên hệ giữa PFAS và ung thư trở nên rõ ràng hơn, nhu cầu hành động càng trở nên cấp thiết. Mặc dù cá nhân có thể tự bảo vệ mình, nhưng cần có một nỗ lực chung để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo mọi người đều có quyền tiếp cận nguồn nước sạch và an toàn.
Phạm Bạch Nhật: Việt Sóng TV
