Washington, D.C. – Ngày 24 tháng 2 năm 2025, Hôm nay, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, đánh dấu cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi Trump trở lại nắm quyền. Cuộc gặp diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm ba năm cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, với trọng tâm thảo luận là cuộc chiến đang tiếp diễn và những thay đổi trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương. Trong bối cảnh những cái bắt tay gượng gạo, quan điểm trái ngược về Ukraine và một bối cảnh địa chính trị đang biến chuyển nhanh chóng, cuộc gặp đã làm nổi bật cả những vấn đề quan trọng lẫn căng thẳng giữa hai nhà lãnh đạo.
Buổi gặp bắt đầu với một sự tiếp đón lạnh nhạt—theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Trump đã không ra đón Macron khi ông đến Nhà Trắng, một hành động bị coi là sự thờ ơ, đặt nền tảng cho một cuộc gặp mà một số nhà quan sát mô tả là “buổi hẹn gượng gạo.” Khi hai người cuối cùng gặp nhau bên ngoài Phòng Bầu dục, cái bắt tay của họ—một cuộc kéo co mạnh mẽ và kéo dài gợi nhớ đến những lần gặp trước—đã nói lên rất nhiều về sự căng thẳng tiềm ẩn. Macron, đại diện cho mặt trận thống nhất của châu Âu, mang đến một kế hoạch nhằm đảm bảo hòa bình ở Ukraine, trong khi Trump dường như tập trung vào cách tiếp cận đơn phương của chính quyền mình để chấm dứt xung đột, bao gồm một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine được hé lộ.
Macron sau đó đã giảm nhẹ sự khởi đầu lạnh nhạt này, nói với các phóng viên từ The Independent, “Mọi thứ rất tốt, rất thân thiện, như mọi khi.” Tuy nhiên, hình ảnh bên ngoài cho thấy điều ngược lại, làm dấy lên suy đoán về tình trạng quan hệ Mỹ – châu Âu dưới nhiệm kỳ thứ hai của Trump.
Cuộc chiến ở Ukraine, giờ đã kéo dài ba năm, là trung tâm của các cuộc thảo luận. Trump, người từng tuyên bố có thể giải quyết xung đột “trong vài tuần,” nhấn mạnh một thỏa thuận khoáng sản tiềm năng giữa Mỹ và Ukraine, mô tả nó là “rất gần” trong một trao đổi ngắn với các phóng viên tại Phòng Bầu dục. Những bình luận của ông gợi ý một cách tiếp cận thực dụng, dựa trên tài nguyên, trái ngược hẳn với nỗ lực của Macron nhằm thúc đẩy một sáng kiến hòa bình do châu Âu dẫn dắt. Macron, vừa thảo luận với các lãnh đạo G7 qua hội nghị video vào sáng sớm, muốn thuyết phục Trump rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Nga cũng không được làm suy yếu an ninh châu Âu hay trông giống như một sự nhượng bộ trước Vladimir Putin.
Có thông tin cho rằng Macron đã cảnh báo Trump không được tỏ ra “yếu đuối” trước lãnh đạo Nga, một ý kiến mà ông đã đề cập trong một buổi hỏi đáp trên mạng xã hội trước chuyến đi. “Lợi ích của ông ấy cũng giống như của chúng ta, bất kể ông ấy nghĩ gì,” Macron nói, thể hiện ý định thu hẹp khoảng cách giữa bản năng “Nước Mỹ trên hết” của Trump và những mối quan ngại chung của châu Âu. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán trực tiếp gần đây của Trump với Nga—không có sự tham gia của các đồng minh châu Âu—đã làm dấy lên lo ngại tại các thủ đô châu Âu rằng Mỹ có thể gạt họ ra khỏi các cuộc thương lượng, một động thái có thể khiến Putin thêm táo bạo.
Hai nhà lãnh đạo cũng tranh cãi về vấn đề tài trợ. Macron phản bác câu chuyện của Trump rằng các quốc gia châu Âu chưa đóng góp đủ cho quốc phòng Ukraine, khẳng định rằng châu Âu đã gánh vác một gánh nặng đáng kể. “Chúng tôi đã chi trả 60% tổng số nợ mặc định,” Macron nói với Trump, theo Washington Times, làm bật lên rạn nứt xuyên Đại Tây Dương về trách nhiệm tài chính và chiến lược.
Cuộc gặp diễn ra vào một thời điểm then chốt. Sự trở lại quyền lực của Trump đã làm đảo lộn hàng thập kỷ chính sách đối ngoại của Mỹ, gây chấn động cho NATO và Liên minh châu Âu. Việc chính quyền của ông loại châu Âu khỏi các cuộc đàm phán Mỹ-Nga gần đây tại Riyadh tuần trước đã khiến Macron triệu tập một cuộc họp khẩn cấp của các lãnh đạo châu Âu, một động thái cho thấy sự nỗ lực gấp rút của châu Âu để khẳng định tầm quan trọng của mình. Hôm nay, Macron tự đặt mình vào vai trò tiếng nói của một lục địa đang chuẩn bị cho một mối quan hệ lạnh nhạt hơn với Washington.
Các nhà phân tích coi đây là một bước ngoặt lịch sử. Friedrich Merz, lãnh đạo bảo thủ mới đắc cử của Đức, cảnh báo vào cuối tuần qua rằng Trump “hầu như không quan tâm đến số phận của châu Âu theo bất kỳ cách nào.” Chuyến thăm của Macron, tiếp theo là cuộc gặp dự kiến với Thủ tướng Anh Keir Starmer vào cuối tuần này, phản ánh nỗ lực khẩn cấp của châu Âu để thích nghi với thực tế mới này. “Macron muốn Trump hiểu rằng Nga là mối đe dọa sống còn đối với châu Âu,” Eleanor Beardsley của NPR nhận xét, nắm bắt sứ mệnh đầy thách thức của tổng thống Pháp.
Đối với Macron, mục tiêu là hai mặt: giữ Trump tham gia vào Ukraine và trình bày một kế hoạch hòa bình châu Âu có thể đối trọng với chủ nghĩa đơn phương của Mỹ. Trong khi đó, Trump dường như quyết tâm đạt được một giải pháp nhanh chóng—có thể gây bất lợi cho Ukraine—đồng thời tận dụng các thỏa thuận kinh tế để củng cố chương trình nghị sự trong nước của mình. Thỏa thuận khoáng sản, nếu được hoàn tất, có thể thay đổi động lực kinh tế của cuộc chiến, dù các chi tiết vẫn còn mơ hồ.
Buổi họp báo dự kiến vào 14:00 giờ EST hôm nay hứa hẹn sẽ cung cấp thêm thông tin. Liệu Trump sẽ tiếp tục nhấn mạnh luận điệu hành động đơn lẻ của mình, hay lời kêu gọi phối hợp của Macron sẽ gây được tiếng vang? Các bài đăng trên X phản ánh sự pha trộn giữa hoài nghi và tò mò, với một số người dùng chú ý đến sự thờ ơ rõ ràng của Trump đối với lời kêu gọi của châu Âu và những người khác suy đoán về ý nghĩa sâu xa của cái bắt tay.
Cuộc gặp hôm nay có thể không giải quyết được khủng hoảng Ukraine, nhưng nó phơi bày những thách thức phía trước cho phương Tây. Macron rời Nhà Trắng sau phiên họp sáng kéo dài một giờ 45 phút, trở lại Blair House cùng phái đoàn của mình vào 10:33 sáng. Thời gian ngắn ngủi của chuyến thăm—được Clea Caulcutt của Politico mô tả là “chuyến đi chớp nhoáng”—không phản ánh hết mức độ nghiêm trọng của nó. Khi Trump chuẩn bị đón tiếp Starmer và định hình lại chính sách đối ngoại của mình, châu Âu đang theo dõi một cách thận trọng, nhận thức rằng ảnh hưởng của họ tại Washington có thể đang suy giảm.
Trong Phòng Bầu dục, Trump đã bóng gió về việc gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và Tổng thống Nga Putin trong thời gian tới, cho thấy Mỹ có ý định dẫn dắt giai đoạn cuối của xung đột. Đối với Macron và các đồng minh châu Âu của ông, câu hỏi đặt ra là liệu họ có được tham gia vào bàn đàm phán đó—hay chỉ còn biết phản ứng với các quyết định được đưa ra mà không có họ. Hôm nay là một thử thách cho ngoại giao dưới áp lực, và dù cái bắt tay có thể chắc chắn, liên minh mà nó đại diện dường như mong manh hơn bao giờ hết.
Phạm Bạch Nhật: Việt Sóng TV
