Washington, D.C. – Ngày 25 tháng 2 năm 2025, Hôm nay, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp giới thiệu “Thẻ Vàng”, một chương trình visa mới trị giá 5 triệu USD sẽ thay thế Chương trình Nhà đầu tư Nhập cư EB-5 lâu đời. Được công bố từ Oval Office, động thái này đánh dấu một sự cải tổ lớn trong chính sách nhập cư dựa trên đầu tư của Hoa Kỳ, hứa hẹn định hình lại các cơ hội kinh tế và con đường nhập cư. Khi vị tổng thống thứ 47 bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, sáng kiến Thẻ Vàng đã làm dấy lên cuộc tranh luận gay gắt về tác động, kết quả tiềm năng và sự cân bằng giữa lợi ích và bất cập của nó.
Thẻ Vàng, có hiệu lực trong vòng hai tuần, cung cấp con đường trực tiếp để trở thành công dân Hoa Kỳ cho những người có thể trả khoản phí cố định 5 triệu USD. Không giống như chương trình EB-5, vốn yêu cầu đầu tư từ 800.000 USD đến 1 triệu USD vào các dự án tạo việc làm – cùng với các khoản phí bổ sung và tối thiểu 10 việc làm được tạo ra – Thẻ Vàng đơn giản hóa quy trình. Các ứng viên sẽ trải qua quá trình kiểm tra nghiêm ngặt, nhưng trọng tâm chuyển từ yêu cầu tạo việc làm sang việc tạo ra doanh thu ngay lập tức cho chính phủ Hoa Kỳ. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, có mặt tại buổi ký kết, ca ngợi sự thay đổi này, lập luận rằng EB-5 “giá thấp” và thường bị lợi dụng, trong khi Thẻ Vàng nhắm đến các nhà đầu tư siêu giàu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Việc chấm dứt chương trình EB-5, vốn hỗ trợ thẻ xanh cho hơn 10.000 nhà đầu tư mỗi năm trong những năm gần đây, báo hiệu một bước ngoặt mạnh mẽ. Những người đang nộp đơn EB-5 hiện tại có thể đối mặt với sự bất định, với quy trình xử lý có thể bị đình trệ hoặc chuyển hướng theo khuôn khổ mới. Cơ quan Dịch vụ Công dân và Nhập cư Hoa Kỳ (USCIS) vẫn chưa làm rõ các biện pháp chuyển tiếp, khiến hàng nghìn hồ sơ đang chờ xử lý rơi vào tình trạng lấp lửng.
Về mặt kinh tế, Thẻ Vàng có thể bơm hàng tỷ USD trực tiếp vào ngân khố liên bang. Nếu chỉ 1.000 cá nhân mua thẻ mỗi năm, chính phủ sẽ thu về 5 tỷ USD – một sự tương phản rõ rệt với tác động kinh tế gián tiếp của EB-5 thông qua đầu tư kinh doanh. Những người ủng hộ lập luận rằng dòng tiền này có thể tài trợ cho cơ sở hạ tầng, giảm thuế, hoặc quỹ tài sản quốc gia do Trump đề xuất, từ đó gia tăng tài sản quốc gia.
Nhìn về phía trước, Thẻ Vàng có thể định vị lại Hoa Kỳ như một điểm đến hàng đầu cho những người di cư giàu có nhất thế giới, tăng cường lợi thế cạnh tranh so với các quốc gia như Canada và Úc, vốn cung cấp các chương trình cư trú giá cao tương tự. Các nhà phân tích dự đoán sẽ có một làn sóng đơn xin từ các ông trùm công nghệ, nhà công nghiệp và giới tinh hoa nước ngoài tìm kiếm con đường nhanh chóng để trở thành công dân Mỹ, có thể thúc đẩy sự bùng nổ bất động sản ở các thành phố như Miami, New York và Los Angeles.
Việc ra mắt Thẻ Vàng có thể mang lại những hậu quả sâu rộng, bao gồm khả năng làm căng thẳng quan hệ ngoại giao. Các quốc gia mất đi những công dân giàu có vào tay Hoa Kỳ có thể xem chương trình này như một sự “chảy máu chất xám” hoặc một kế hoạch khuyến khích dòng vốn tháo chạy, đặc biệt khi kết hợp với các hạn chế nhập cư rộng lớn hơn của Tổng thống Trump. Điều này có thể làm phức tạp mối quan hệ quốc tế vào thời điểm hợp tác toàn cầu đã bị thử thách. Trong nước, chính sách này phù hợp với lập trường chủ nghĩa kinh tế dân tộc của Trump trong chiến dịch tranh cử, hứa hẹn một dòng tiền trực tiếp để tăng cường tài sản Mỹ. Tuy nhiên, điều này có thể phải trả giá, vì các doanh nghiệp nhỏ phụ thuộc vào đầu tư EB-5 để phát triển có thể bị gạt ra bên lề, mất đi nguồn tài trợ quan trọng.
Thẻ Vàng mang lại những lợi thế rõ ràng. Mức giá 5 triệu USD mang lại nguồn tài chính ngay lập tức cho chính phủ, cắt giảm thủ tục rườm rà trong quá trình xác minh đầu tư của EB-5. Những người sở hữu thẻ giàu có, với nguồn tiền dồi dào, được kỳ vọng sẽ đổ tiền vào bất động sản, kinh doanh và thị trường xa xỉ, tạo cú hích cho các lĩnh vực kinh tế cao cấp. Sự đơn giản của chương trình cũng có thể giải quyết những chỉ trích lâu nay về gian lận và quản lý yếu kém của EB-5, mang đến một giải pháp gọn gàng hơn. Bằng cách nhắm đến giới siêu giàu, Thẻ Vàng định vị Hoa Kỳ như một thỏi nam châm thu hút những người có ảnh hưởng toàn cầu, có thể khơi dậy sự đổi mới và đầu tư từ giới tinh hoa thế giới.
Tuy nhiên, những mặt trái cũng đáng kể không kém. Không giống EB-5, vốn bắt buộc tạo việc làm, Thẻ Vàng không áp đặt yêu cầu này, có thể khiến người lao động Mỹ có ít cơ hội hơn. Các nhà phê bình cảnh báo rằng nó biến quốc tịch thành một món hàng xa xỉ, củng cố câu chuyện “trả tiền để chơi” vốn ưu ái người giàu và làm sâu sắc thêm bất bình đẳng xã hội. Về kinh tế, lợi ích có thể nghiêng về các trung tâm đô thị đã phát triển, bỏ qua các khu vực nông thôn hoặc đang khó khăn từng được hưởng lợi từ các dự án EB-5. Ngoài ra, việc chấm dứt đột ngột chương trình EB-5 có thể gây ra phản ứng pháp lý, với các nhà đầu tư đang trong quá trình có thể đệ đơn kiện hàng loạt, làm tiêu tốn thời gian và nguồn lực. Lời hứa về doanh thu nhanh chóng của Thẻ Vàng do đó đi kèm với những đánh đổi có thể lan tỏa trên cả bối cảnh trong nước và quốc tế.
Thẻ Vàng phản ánh cách tiếp cận giao dịch của Trump trong quản trị, ưu tiên lợi ích tức thì hơn lợi ích cấu trúc dài hạn. Mặc dù nó có thể tăng cường doanh thu liên bang và thu hút những người di cư nổi tiếng, nhưng lại có nguy cơ gạt bỏ sự phát triển kinh tế cơ sở mà EB-5 hướng tới. Các nhà vận động nhập cư cảnh báo về một sự thay đổi văn hóa, nơi quốc tịch trở thành một hàng hóa thay vì một mối liên kết công dân, trong khi các lãnh đạo doanh nghiệp than thở về sự mất mát của một chương trình, dù có sai sót, đã hỗ trợ hàng nghìn doanh nghiệp.
Khi chính sách này được triển khai, thành công của nó sẽ phụ thuộc vào việc thực thi – sự nghiêm ngặt trong kiểm tra, phân bổ doanh thu và nhận thức của công chúng. Dư luận ban đầu trên các nền tảng như X cho thấy phản ứng phân cực: một số ca ngợi đây là một động thái kinh tế thông minh, trong khi những người khác chỉ trích nó là elitist (ưu ái giới tinh hoa). Với những tấm thẻ đầu tiên dự kiến được bán vào giữa tháng 3, cả nước đang theo dõi xem liệu “vé vàng” của Trump sẽ mang lại sự thịnh vượng hay chỉ mạ vàng thêm một sân chơi vốn đã không công bằng.
Quốc Hùng: Việt Sóng TV
