Cuộc xung đột giữa Israel và các nhóm vũ trang Palestine, đặc biệt là Hamas, đã kéo dài hơn một thập kỷ và không có dấu hiệu dừng lại. Từ khi thành lập nhà nước Israel vào năm 1948, mối quan hệ giữa Israel và các quốc gia Ả Rập, cũng như với người Palestine, đã trở nên căng thẳng. Sự chia rẽ về lãnh thổ, quyền tự do tôn giáo, và các vấn đề về dân tộc đã dẫn đến một chuỗi các cuộc chiến tranh và đụng độ không ngừng, trong đó cuộc chiến giữa Israel và Hamas từ năm 2007 đến nay là một trong những cuộc xung đột đáng chú ý nhất.
Hamas, một nhóm vũ trang Hồi giáo có trụ sở tại Dải Gaza, đã trở thành đối thủ lớn nhất của Israel. Mặc dù tổ chức này đã từng giành được quyền lực ở Gaza sau cuộc bầu cử vào năm 2006, cuộc chiến đã leo thang vào năm 2007 khi Hamas chiếm quyền kiểm soát Gaza từ tay lực lượng Fatah, nhóm chính trị đối thủ. Từ đó, Hamas và Israel đã đối đầu qua nhiều cuộc xung đột vũ trang, dẫn đến hàng nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người phải chịu cảnh tị nạn.
Gần đây, Israel đã thực hiện các cuộc tấn công quân sự vào Dải Gaza nhằm đáp trả các vụ tấn công của Hamas vào lãnh thổ Israel, đặc biệt là vụ đột kích đẫm máu ngày 7/10/2023, khi Hamas tấn công vào các khu vực dân cư của Israel, giết chết hàng trăm người và bắt giữ hàng trăm con tin. Những đợt tấn công quân sự của Israel vào Gaza đã gây thiệt hại nặng nề cho Hamas và làm tổn hại đến cơ sở hạ tầng của nhóm này.
Iran, một quốc gia hỗ trợ tài chính và quân sự cho Hamas, cũng đã bị ảnh hưởng bởi các biện pháp trừng phạt quốc tế và sự gia tăng căng thẳng trong khu vực. Các cuộc không kích của Israel không chỉ nhắm vào các cơ sở của Hamas mà còn vào các cơ sở quân sự mà Israel cho là có liên quan đến sự hỗ trợ của Iran đối với Hamas. Mặc dù không có thông tin chính thức, nhưng các cuộc tấn công đã làm gia tăng căng thẳng giữa Israel và Iran, và làm dấy lên mối lo ngại về một cuộc xung đột mở rộng.
Trước khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã can thiệp vào cuộc xung đột này với một thông điệp mạnh mẽ. Ông yêu cầu Israel và Hamas phải ngừng bắn ngay lập tức và yêu cầu Hamas trả lại các con tin mà họ đã bắt giữ. Theo lời ông, nếu các bên không tuân thủ yêu cầu này, họ sẽ phải đối mặt với những biện pháp trừng phạt nặng nề, cả về quân sự và thương mại. Điều này được coi là một nỗ lực của Trump để giảm thiểu sự leo thang trong khu vực và ngăn chặn một cuộc chiến tranh toàn diện.
Chính sách cứng rắn của Tổng thống Trump đã tác động mạnh mẽ đến tình hình. Việc đưa ra lệnh ngừng bắn ngay trước khi ông nhậm chức đã thể hiện quyết tâm của chính quyền mới trong việc duy trì ổn định khu vực và giảm thiểu thiệt hại cho cả hai bên. Trước sự áp lực này, Hamas đã đồng ý tham gia vào các cuộc đàm phán để thỏa thuận ngừng bắn.
Sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng, một thỏa thuận ngừng bắn đã được ký kết giữa Israel và Hamas, với mục tiêu chính là giải quyết vấn đề con tin và giảm bớt căng thẳng quân sự. Lệnh ngừng bắn chính thức có hiệu lực vào ngày 19/1/2025, sau khi Israel nhận được danh sách các con tin mà Hamas cam kết sẽ thả.
Theo thông báo từ Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, lệnh ngừng bắn giai đoạn đầu đã bắt đầu có hiệu lực vào lúc 11h15 giờ địa phương. Trong giai đoạn đầu tiên, Hamas sẽ thả 33 con tin trong vòng 6 tuần, đổi lại Israel sẽ thả hàng trăm tù nhân Palestine. Các con tin còn lại sẽ được thả trong giai đoạn tiếp theo. Tới nay, đã có 98 con tin được xác nhận vẫn còn trong tay Hamas, trong đó có một số người được cho là đã tử vong.
Thỏa thuận ngừng bắn này không chỉ mang lại hy vọng cho các gia đình có người thân bị bắt giữ mà còn giúp giảm bớt khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza. Các tổ chức viện trợ quốc tế, như UNRWA, đã chuẩn bị sẵn sàng để cung cấp hàng viện trợ thiết yếu cho người dân Gaza, trong đó có hơn 4.000 xe tải chở thực phẩm và bột mỳ.
Cuộc chiến giữa Israel và Hamas đã gây ra tổn thất to lớn về cả người và của. Hàng nghìn người Palestine đã thiệt mạng và hàng triệu người phải sống trong điều kiện thiếu thốn, khốn khổ tại Dải Gaza. Về phía Israel, các vụ tấn công của Hamas cũng đã làm thiệt mạng hàng trăm công dân và gây ra tổn thất nghiêm trọng về kinh tế và cơ sở hạ tầng.
Với thỏa thuận ngừng bắn chính thức, cuộc xung đột đã tạm lắng, nhưng không ai có thể chắc chắn về tương lai lâu dài của nó. Các bên vẫn còn nhiều bất đồng sâu sắc về vấn đề lãnh thổ, quyền lực và an ninh, và những mối đe dọa từ các nhóm vũ trang khác trong khu vực vẫn tồn tại. Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn này đã tạo ra một tia hy vọng về hòa bình tạm thời và cho thấy sự can thiệp mạnh mẽ của các quốc gia lớn như Mỹ có thể có tác động đáng kể đến cục diện khu vực.
Nguyễn Quốc Huy: Việt Sóng TV
