Washington, D.C. Ngày 20 Tháng 01 Năm 2025, Tổng thống Donald Trump thông báo rút Hoa Kỳ khỏi Thỏa Thuận Khí Hậu Paris, nếu tiếp tục duy trì lập trường của mình, có thể quyết định rút Hoa Kỳ khỏi Thỏa Thuận Khí Hậu Paris, một hiệp ước toàn cầu được ký kết nhằm chống lại biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính. Đây là một động thái có thể tạo ra những tác động sâu rộng không chỉ đối với Hoa Kỳ mà còn đối với các quốc gia khác, cũng như các thách thức về tính khả thi của Thỏa Thuận Paris trong việc thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Thỏa Thuận Khí Hậu Paris, ký kết vào năm 2015, là một hiệp ước quốc tế trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc, nhằm kiềm chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức dưới 2°C so với mức nhiệt độ trước thời kỳ công nghiệp, đồng thời nỗ lực duy trì mức nhiệt độ không vượt quá 1.5°C. Các quốc gia tham gia cam kết giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy năng lượng tái tạo, và hỗ trợ các nước nghèo trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.
Với Hoa Kỳ là một trong những quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới, vai trò của nước này trong Thỏa Thuận Paris là vô cùng quan trọng. Mặc dù vậy, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Trump, Mỹ đã rút khỏi hiệp ước vào năm 2017, với lý do chính là hiệp ước này có thể gây hại đến nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là các ngành công nghiệp khai thác năng lượng và sản xuất. Quyết định này gây ra làn sóng phản đối trong cộng đồng quốc tế, đặc biệt là từ các quốc gia đã cam kết mạnh mẽ thực hiện các mục tiêu khí hậu.
Việc rút khỏi Thỏa Thuận Paris vào năm 2025 có thể mang lại một số lợi ích ngắn hạn cho Hoa Kỳ. Đầu tiên, việc không cam kết vào các quy định cắt giảm phát thải khí nhà kính sẽ giúp các ngành công nghiệp lớn của Mỹ, như năng lượng hóa thạch và sản xuất, tránh được các chi phí liên quan đến việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và các công nghệ tiết kiệm năng lượng. Điều này có thể tạo ra lợi thế về chi phí cho các doanh nghiệp Mỹ, giúp họ duy trì tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Hơn nữa, một sự rút lui có thể giúp Chính phủ Mỹ giảm thiểu các cam kết tài chính đối với các quốc gia phát triển thấp và đang phát triển, nơi mà các quỹ hỗ trợ tài chính từ các quốc gia phát thải lớn như Mỹ được phân bổ để giúp họ ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu. Điều này có thể giúp giảm gánh nặng tài chính cho ngân sách liên bang Mỹ.
Tuy nhiên, sự rút lui của Hoa Kỳ có thể gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đối với các quốc gia khác và làm suy yếu khả năng thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Khi một trong những nền kinh tế lớn nhất và quốc gia phát thải hàng đầu thế giới rút lui khỏi Thỏa Thuận Paris, các quốc gia khác có thể cảm thấy thiếu động lực để tiếp tục thực hiện cam kết của họ. Điều này có thể dẫn đến việc làm chậm lại tiến trình toàn cầu trong việc giảm phát thải và kiềm chế biến đổi khí hậu.
Các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là các quốc gia ven biển và những quốc gia có nguy cơ chịu tác động lớn từ biến đổi khí hậu như nước dâng, thiên tai, sẽ phải đối mặt với những khó khăn lớn hơn trong việc thực hiện các kế hoạch giảm thiểu rủi ro khí hậu. Mỹ rút lui khỏi thỏa thuận sẽ tạo ra sự thiếu hụt nguồn lực và tài chính hỗ trợ từ các quốc gia phát triển cho các quốc gia nghèo, điều này có thể làm tăng khoảng cách giàu nghèo và tạo ra bất công xã hội trong việc ứng phó với các thảm họa khí hậu.
Về mặt tài chính, sự rút lui của Hoa Kỳ có thể gây ra một số rủi ro về ổn định kinh tế toàn cầu. Các quốc gia phát triển và các công ty lớn đang chuyển hướng sang các mô hình kinh doanh bền vững và các dự án năng lượng tái tạo, vốn đã được thúc đẩy bởi các chính sách quốc tế như Thỏa Thuận Paris. Việc Hoa Kỳ không tham gia vào các sáng kiến này có thể khiến các doanh nghiệp và quốc gia khác lo ngại về tính bền vững của các dự án năng lượng xanh, làm giảm động lực đầu tư vào các ngành công nghiệp này.
Thêm vào đó, nếu các quốc gia khác không tuân thủ các cam kết của mình, sẽ có thể dẫn đến một cuộc chiến thương mại mới liên quan đến các vấn đề khí hậu. Các quốc gia có thể áp dụng các biện pháp bảo vệ môi trường hoặc thuế carbon đối với hàng hóa từ các quốc gia không tuân thủ quy định về khí thải, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thương mại toàn cầu.
Sự rút lui của Hoa Kỳ khỏi Thỏa Thuận Khí Hậu Paris vào năm 2025, nếu diễn ra, sẽ là một bước đi đầy tranh cãi. Mặc dù có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho nền kinh tế Mỹ, nhưng nó cũng đặt ra nhiều thách thức cho cộng đồng quốc tế trong việc thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Các quốc gia khác sẽ phải tìm cách bù đắp cho sự thiếu vắng của Mỹ và tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến bảo vệ khí hậu, trong khi đối mặt với các tác động kinh tế và tài chính không thể đoán trước. Sự hợp tác quốc tế trong vấn đề này vẫn là chìa khóa để giải quyết các vấn đề khí hậu toàn cầu, và Mỹ cần xem xét lại vai trò của mình trong các thỏa thuận quốc tế quan trọng này.
Phạm Bạch Nhựt: Việt Sóng TV
