Những tiết lộ gần đây về việc Trung Quốc cung cấp natri perchlorate cho Iran đã khởi dậy những tranh luận quốc tế đáng kể. Loại hóa chất này, quan trọng trong việc sản xuất nhiên liệu đẩy cho tên lửa đạn đạo, đã nhấn mạnh tính toán chiến lược của Trung Quốc trong việc thắt chặt quan hệ với Iran trong khi thách thức ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở Trung Đông. Những hậu quả của sự việc này rất lớn, bao gồm cảnh quan địa chính trị, lợi ích kinh tế, và tình hình an ninh toàn cầu.
Hành động của Trung Quốc phản ánh một chiến lược được tính toán kỹ lưỡng nhằm củng cố vị thế tại Trung Đông. Thông qua việc cung cấp nguyên liệu quan trọng cho Iran, Bắc Kinh đảm bảo được nguồn cung cấp năng lượng từ Tehran và thắt chặt ảnh hưởng tại khu vực, nơi Hoa Kỳ lâu nay có ảnh hưởng đáng kể. Hành động này phù hợp với sáng kiến “Vành đai và Con Đường” (BRI), nhấn mạnh tích hợp Trung Đông vào một khung kinh tế rộng lớn kết nối châu Á, châu Âu, và châu Phi.
Hơn nữa, sự hỗ trợ Iran trong chương trình tên lửa có thể được xem như một phương pháp đối phó với các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ, đã khiến Tehran bị cô lập kinh tế. Bằng cách trở thành một đối tác đáng tin cậy, Bắc Kinh tự định vị thế như một nhà bảo vệ chủ nghĩa đa cực và phê phán chủ nghĩa độc tài phương Tây. Quan hệ đối tác này cũng cung cấp cho Trung Quốc đòn bẩy đối với các quốc gia trong khu vực, bao gồm Saudi Arabia và Israel, hai đối tác gần gũi của Washington.
Đối với Iran, sự hỗ trợ từ Trung Quốc là một phao cứu sinh trong bối cảnh các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt và sự cô lập quốc tế. Việc cung cấp natri perchlorate tăng cường khả năng tên lửa của Tehran, củng cố khả năng răn đe đối với các đối thủ như Israel và Saudi Arabia. Phát triển này cũng tăng cường vị thế của Iran trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân.
Trong khu vực, quan hệ này có khả năng làm tăng căng thẳng. Saudi Arabia và Israel, hai quốc gia phản đối mạnh mẽ chương trình hạt nhân và tên lửa của Iran, có thể sẽ đẩy mạnh sự cam kết từ Hoa Kỳ nhằm đối phó với Tehran. Phát triển này cũng làm sâu sắc thêm các khối chia rẽ địa chính trị, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia vùng Vịnh đang cân nhắc quan hệ ngoại giao với Iran.
Hoa Kỳ chắc chắn sẽ theo dõi sát sao tình hình này. Việc Trung Quốc hỗ trợ Iran trong lĩnh vực quân sự có thể được xem như một thách thức trực tiếp đối với các nỗ lực duy trì ảnh hưởng tại Trung Đông. Washington có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt mới hoặc gia tăng sức ép ngoại giao đối với cả Bắc Kinh và Tehran. Ngoài ra, Hoa Kỳ có thể thúc đẩy hợp tác quân sự với các đồng minh như Israel và Saudi Arabia để cân bằng ảnh hưởng của Iran.
Ở châu Âu, các quốc gia như Anh, Pháp, và Đức có thể tăng cường các biện pháp ngoại giao nhằm kiểm soát chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, châu Âu cũng có thể bị kẹt giữa việc duy trì quan hệ kinh tế với Trung Quốc và đảm bảo an ninh khu vực.
Sự hợp tác giữa Trung Quốc và Iran có khả năng định hình lại cấu trúc quyền lực toàn cầu. Trong khi Trung Quốc tìm cách thách thức sự thống trị của Hoa Kỳ, các quốc gia khác có thể buộc phải điều chỉnh chiến lược để thích ứng với bối cảnh mới. Điều này có thể bao gồm việc xây dựng các liên minh mới hoặc tăng cường quan hệ đối tác kinh tế và quân sự nhằm đối phó với những thay đổi không lường trước.
Việc Trung Quốc cung cấp natri perchlorate cho Iran đã làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ quốc tế, đặc biệt khi Tổng thống Donald Trump vừa tái đắc cử. Dựa trên các chính sách và tuyên bố trước đây, có thể dự đoán rằng chính quyền Trump sẽ có những phản ứng quyết liệt đối với cả Trung Quốc và Iran.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã áp dụng chiến lược “áp lực tối đa” đối với Iran, bao gồm việc rút khỏi Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế nghiêm ngặt. Việc Trung Quốc hỗ trợ Iran trong chương trình tên lửa có thể được xem như một thách thức trực tiếp đối với các nỗ lực duy trì ảnh hưởng của Hoa Kỳ tại Trung Đông. Washington có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt mới hoặc gia tăng sức ép ngoại giao đối với cả Bắc Kinh và Tehran. Ngoài ra, Hoa Kỳ có thể thúc đẩy hợp tác quân sự với các đồng minh như Israel và Saudi Arabia để cân bằng ảnh hưởng của Iran.
Đối với Trung Quốc, ông Trump đã thể hiện lập trường cứng rắn thông qua các biện pháp như áp thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu và hạn chế công nghệ. Việc Trung Quốc cung cấp hóa chất quan trọng cho chương trình tên lửa của Iran có thể dẫn đến việc Mỹ áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế hoặc hạn chế thương mại đối với Bắc Kinh. Ngoài ra, chính quyền Trump có thể tăng cường quan hệ với Đài Loan và các đối tác trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các biện pháp cứng rắn có thể dẫn đến phản ứng tiêu cực từ cả Trung Quốc và Iran, làm gia tăng căng thẳng và bất ổn trong khu vực. Do đó, chính quyền Trump sẽ cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc duy trì áp lực và tìm kiếm các giải pháp ngoại giao để đạt được mục tiêu chiến lược của mình.
Nhìn chung, việc Trung Quốc cung cấp hóa chất cho Iran đặt ra thách thức đáng kể cho chính quyền Trump trong việc duy trì ảnh hưởng và ổn định tại Trung Đông, đồng thời quản lý quan hệ với một Trung Quốc ngày càng quyết đoán trên trường quốc tế.
Phạm Bạch Nhật: Việt Sóng TV
